Skórinn minn – frá hlið, ofan frá og undir

STUTT LÝSING

Nemendur teikna skó út frá mismunandi sjónarhorni og kynnast möguleikum línunnar.

HÆFNIVIÐMIÐ

Sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar

Við lok 7. bekkjar getur nemandi t.d.:

  • útskýrt og sýnt vinnuferli sem felur í sér þróun frá hugmynd til afurðar,
  • hagnýtt leikni og þekkingu sem hann hefur öðlast til að takast á við fjölbreytt viðfangsefni,
  • haft sjálfbærni að leiðarljósi í vinnu sinni,
  • gert grein fyrir menningarlegu hlutverki list- og verkgreina,
  • gert grein fyrir helstu hugtökum sem tengjast viðfangsefni hans,
  • sýnt ábyrga og örugga umgengni við vinnu og frágang á vinnusvæði,
  • lagt mat á eigin verk og sýnt skilning á vönduðum vinnubrögðum.

Hæfniviðmið fyrir sjónlistir

Við lok 7. bekkjar getur nemandi t.d.:

  • notað mismunandi efni, verkfæri og miðla á skipulagðan hátt í eigin sköpun,
  • nýtt sér grunnþætti myndlistar í eigin sköpun,
  • unnið hugmynd frá skissu að lokaverki bæði fyrir tví- og þrívíð verk,
  • byggt eigin listsköpun á hugmyndavinnu tengdri ímyndun, rannsóknum og reynslu,
  • beitt hugtökum og heitum sem tengjast aðferðum verkefna hverju sinni,
  • fjallað um eigin verk og verk annarra í virku samtali við aðra nemendur,
  • greint og fjallað um áhrif myndmáls í umhverfinu og samfélaginu.

KVEIKJA

Byrjað er á smá tilraun. Nemendur fá lítil skissublöð og blýanta. Kennarinn stillir upp einföldum hlut (s.s. könnu eða bolla) fyrir framan þau. Hver og einn sér hlutinn frá sínu sjónarhorni. Nemendur eru beðnir um að teikna hlutinn og það á eingöngu að teikna hann á ca. 1-3 mínútum. Myndirnar eru síðan settar upp á töflu og skoðaðir í sameiningu. Flestir hafa líklegast teiknað hlutinn eins og þeir sjá hann fyrir sér í huganum (skematísk teikning) og hafa ekki tekið tillit til þess hvernig hluturinn leit út frá þeirra sjónarhorni. Ef einhver hefur hins vegar teiknað hlutinn eins og hann lítur út frá hans sjónarhorni má nota þá mynd til að útskýra muninn á því að teikna það sem heilinn sér eða það sem augað sér.

Ef tími er til, eru nemendur beðnir um að teikna útlínur hlutarins með því að fylgja útlínum hans með augunum og án þess að líta á blaðið (e. blind contour drawing).

Að lokum er nemendum sagt að í aðalverkefninu þ.e. skóverkefninu eigi að teikna með augunum en ekki heilanum. Teikna á útlínur skósins og allar línur og smáatriði sem þeir sjá á skónum. Nemendur teikna skóinn frá þremur hliðum: ofan frá, neðan frá og frá hlið. Frá þessum hliðum eru ekki neinar styttingar (kennari metur hvort hann vilji að nemendur teikni frá öðrum sjónarhornum þar sem e.t.v. koma fram styttingar).

FRAMKVÆMD

Nemendur fá pappír og gögn sem þau þarfnast og hefjast handa við skóinn. Gott er að minna þau á að teikna laust.

Nemendur stilla skónum upp frá því sjónarhorni sem þau ætla að byrja á að teikna hann. Ef teikna á skóinn neðan frá (skósólann) verða þau að stilla skónum þannig upp að þau sjái sólann vel. Nemendur þurfa e.t.v. einhvern hlut t.d. hinn skóinn til að skorða skóinn þannig að auðvelt sé að teikna hann frá því sjónarhorni.

Nemendur byrja á því að æfa sig á skissublað. Æfingin felst í því að fylgja nákvæmlega útlínum skósins með augunum og teikna hann án þess að líta á blaðið (e. blind contour drawing). Að því loknu teikna þau skóinn á stærra blað með því að fylgja útlínunum með augunum en mega núna kíkja af og til á blaðið.

Áður en nemendur byrja að teikna á stærra blaðið þurfa þau að ákveða hvar á blaðinu hver hlið á að vera. Til að finna það út er ágætt að leggja sjálfan skóinn á blaðið og merkja við hæl, tá og við hliðarnar. Þetta eru hjálparlínur sem hjálpa síðan til við það að teikna skóinn nokkurn veginn í réttri stærð.

Þegar búið er að teikna útlínurnar, teikna nemendur allar línur og smáatriði sem eru á skónum. Ekki á að skyggja myndina en nemendur fara ofan í blýantsteikninguna með útlínutúss. Þau sem eru fljót að vinna geta litað skóna með trélitum og jafnvel fyllt út í neikvæða rýmið með bakgrunnsteikningu og litað.

UMRÆÐUSPURNINGAR

Hvernig getum við séð sama hlutinn í nýju ljósi?

ALDUR

Miðstig

GRUNNÞÆTTIR

Læsi, sköpun

FJÖLDI KENNSLUSTUNDA

2-80 mínútur

ÞVERFAGLEG TENGING

Samþættingarverkefni sjónlista og annarra greina eftir því hvernig verkefnið er útfært.

EFNI OG ÁHÖLD

blýantar (og strokleður ef þarf)
e.t.v. trélitir
kanna eða bolli með haldi og/eða stút
pappír ca. 32 x 45 cm eða A3
skissublöð ca. A4
skór (hver nemandi kemur með sinn skó)
svartir útlínutússpennar ( t.d. Artline 210 nr. 0,6 eða Artline 200 nr. 0,4)

HUGTÖK

lína
sjónarhorn

LISTAMENN

Að eigin vali

LISTASAGA

Að eigin vali

HÖFUNDUR

ⓒ Sigrún Ólafsdóttir
Menntamálastofnun 2022