DISKUR Í PAPPA OG LEIR

STUTT LÝSING

Nemendur búa til disk og láta ímyndunaraflið ráða þegar hann er skreyttur.

HÆFNIVIÐMIÐ

Hæfniviðmið fyrir sjónlistir
Við lok 4. bekkjar getur nemandi
• nýtt sér í eigin sköpun einfaldar útfærslur sem byggja á færni í meðferð lita- og formfræði og
myndbyggingar,
• skapað myndverk í ýmsum tilgangi með margvíslegum aðferðum.

Hæfniviðmið fyrir samfélagsfræði
Við lok 4. bekkjar getur nemandi
• gert sér grein fyrir gildi náttúru og umhverfis og mikilvægi góðrar umgengi,
• tjáð þekkingu sína og viðhorf með ýmsum hætti,
• áttað sig á ýmiss konar afleiðingum athafna sinna.

KVEIKJA

Hvað er skemmtilegur diskur?
Viljið þið búa til skemmtilega diska, fyrst pappadiska og svo leirdiska?

FRAMKVÆMD

Nemendur teikna með blýanti einfalda mynd á hvítt blað af fugli, dýri eða öðru sem þau hafa áhuga á. Þau láta ímyndunaraflið ráða.

Klippa myndina síðan út og teikna eftir henni á pappadisk og mála svo diskinn með akrýllitum. Því næst búa nemendur til leirdiska. Fyrir yngstu nemendurna býr kennarinn til diskana sjálfur en þriðju bekkingar og eldri eiga að ráða við að búa til sinn disk en með aðstoð þó.

1.

Fletjið út hnoðaðan leir og sléttið með kökukefli, sjá nánar um plötuaðferð bls. 34 Leirmótun-keramik fyrir alla.

2.-3.

Hringur er skorinn út í leirplötuna, hér er hann um 20 x 20 cm. Þykkt plötunnar má vera 0,8–1,0 cm.

4.

Til þess að lyfta kantinum/brún disksins upp er hann látinn þorna á hring sem er vafinn úr dagblöðum.
Dagblaðahringurinn er settur á spónaplötu og diskurinn þar ofan á og ekki hreyfður fyrr en hann er orðinn þurr. Tekur
u.þ.b. 2–4 daga.

Til að slétta brúnina á diskinum er hún rúnnuð með fingrum eða rökum svampi.
Betra er að diskurinn sé nokkuð þurr (leðurharður) eða alveg þurr þegar málað er á hann. Nokkrir
dagar þurfa því að líða á milli þess sem hann er búinn til þar til hann er málaður. Geymið diskinn á
plötunni undir dagblaðsörk þar til hann er málaður.

5.

Nú er málað með leirlit, sjá bls. 45–47, á diskinn. Hér er allur flöturinn málaður í sama lit, svörtum.

6.

Því næst er myndin sem var teiknuð á blað klippt út og lögð á diskinn og dregin lína með prjóni eða stórri nál meðfram henni.

7.

Farið eftir prjóninn er aðeins breikkað með prjóninum/nálinni svo að hvíti leirinn undir sjáist betur í gegn.

8.

Diskurinn er því næst hrábrenndur og loks glerjaður með glærum pensilglerung, sjá bls. 50, og síðan gljábrenndur við það hitastig sem glerungurinn leyfir.

ÖNNUR ÚTFÆRSLA

Myndin er klippt út og sett á diskinn. Útlínu myndefnisins er fylgt eftir með blýanti og myndin síðan máluð á með leirlitum. Þessa aðferð er hægt að vinna líka á hrábrenndan diskinn og glerja strax á eftir.

UMRÆÐUSPURNINGAR

Hvenær notið þið pappadiska og hvenær keramikdiska?
Getið þið hugsað ykkur að nota alltaf pappadiska?
Hvers vegna er ekki æskilegt að nota pappadiska á öllum matmálstímum alla daga?

ÍTAREFNI

Picasso
• Leitarorð „pablo picasso“.
• Verk eftir Picasso má t.d. sjá á vefsíðunni Masterworks Fine Art.
• Umfjöllun um kúbisma á myndmenntavefnum.
Miro
• Leitarorð „joan miro“ og „joan miro museum“.

Annars konar verkefni
Textílmennt – Að vefa utan vefstóls – List á disk

ALDUR

Yngsta stig

GRUNNÞÆTTIR

Heilbrigði- og velferð, læsi og sköpun.

FJÖLDI KENNSLUSTUNDA

ca. 4 x 40 mínútur

ÞVERFAGLEG TENGING

Samþættingarverkefni sjónlista og samfélagsgreina

EFNI OG ÁHÖLD
  • akrýllitir
  • blað
  • blýantur
  • dagblað til að nota fyrir þurrkun
  • glær pensilglerungur
  • hringur vafinn úr dagblaði leirlitir
  • hvítur steinleir ca. 800 grömm í skál sem er 15 x 15 cm
  • kefli
  • pappadiskar
  • penslar
  • prjónn (bambusprjónn) eða stór nál
  • skæri
  • viðarplata
HUGTÖK

Glerungur
Gljábrennsla
Hrábrennsla
Leirlitur
Pensilglerungur
Plötuaðferð

LISTAMENN

Að eigin vali

LISTASAGA

Að eigin vali

HÖFUNDUR

ⓒ Kristín Ísleifsdóttir
Menntamálastofnun 2022