Listasöguleikur – t.d. kúbismi

STUTT LÝSING

Nemendur fá nokkrar myndir sem tengjast ákveðinni listastefnu (s.s. kúbisma), skoða hvað það er sem þær eiga sameiginlegt. Velja að lokum einn listamann til að skrifa um.

HÆFNIVIÐMIÐ

Sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar

Við lok 7. bekkjar getur nemandi t.d.:

  • útskýrt og sýnt vinnuferli sem felur í sér þróun frá hugmynd til afurðar,
  • hagnýtt leikni og þekkingu sem hann hefur öðlast til að takast á við fjölbreytt viðfangsefni,
  • haft sjálfbærni að leiðarljósi í vinnu sinni,
  • gert grein fyrir menningarlegu hlutverki list- og verkgreina,
  • gert grein fyrir helstu hugtökum sem tengjast viðfangsefni hans,
  • sýnt ábyrga og örugga umgengni við vinnu og frágang á vinnusvæði,
  • lagt mat á eigin verk og sýnt skilning á vönduðum vinnubrögðum.

Hæfniviðmið fyrir sjónlistir

Við lok 7. bekkjar getur nemandi t.d.:

  • notað mismunandi efni, verkfæri og miðla á skipulagðan hátt í eigin sköpun,
  • nýtt sér grunnþætti myndlistar í eigin sköpun,
  • tjáð skoðanir eða tilfinningar í eigin sköpun með tengingu við eigin reynslu,
  • unnið hugmynd frá skissu að lokaverki bæði fyrir tví- og þrívíð verk,
  • byggt eigin listsköpun á hugmyndavinnu tengdri ímyndun, rannsóknum og reynslu,
  • beitt hugtökum og heitum sem tengjast aðferðum verkefna hverju sinni,
  • fjallað um eigin verk og verk annarra í virku samtali við aðra nemendur,
  • gert grein fyrir og fjallað um ýmsar stefnur myndlistar með því að bera saman stíla og tímabil tiltekinna verka og sett þau í það menningarlega samhengi sem þau voru sköpuð,
  • greint og fjallað um áhrif myndmáls í umhverfinu og samfélaginu.

Hæfniviðmið fyrir íslensku

Við lok 7. bekkjar getur nemandi t.d.:

Lestur og bókmenntir

  • greint og fjallað um aðalatriði í texta og helstu efnisorð,
  • lesið sér til ánægju og fróðleiks og gert öðrum grein fyrir þeim áhrifum sem texti hefur á hann,

Ritun

  • skrifað læsilega og af öryggi með persónulegri rithönd, beitt algengum aðgerðum í ritvinnslu, gengið frá texta og notað orðabækur,
  • valið textategund, skipulagt og orðað texta, svo sem sögur, frásagnir, lýsingar og fyrirmæli, á þann hátt sem hæfir tilefni,
  • samið texta þar sem beitt er eigin sköpun, notið þess að tjá hugmyndir sínar og reynslu og veitt öðrum hlutdeild með því að kynna ritunina eða leyfa öðrum að lesa,
  • beitt helstu atriðum stafsetningar og greinamerkjasetningar og hefur náð valdi á þeim,
  • skrifað texta á tölvu og beitt nokkrum aðgerðum í ritvinnslu, vísað til heimilda,
  • skrifað texta með ákveðinn lesanda í huga, á blað eða tölvu.

KVEIKJA

Skiptið nemendum í hópa (ca. 4-6 í hóp) og hver nemandi fær sögulegt yfirlit um kúbisma til að lesa. Þar kemur t.d. fram um kúbisma mismunandi einföldun og uppbrot forma, sjónarhorn og litanotkun. Hver hópur fær síðan 5-10 myndir af kúbískum listaverkum eftir ýmsa listamenn. Í hverjum myndabunka leynist ein mynd sem ekki er í kúbískum anda. Það er verkefni hópsins að finna þá mynd sem ekki er kúbísk. Hóparnir fá vissan tíma til að leysa verkefnið og að honum loknum gerir hver hópur skil á sínum niðurstöðum. Þeir þurfa að rökstyðja hvers vegna myndin passar ekki og hvaða einkenni hún hefur ekki sem kúbískar myndir hafa.

Að lokum eru nöfn helstu listamanna kúbismans skrifuð á töflu og með hjálp kennara er fundið út hver á hvaða mynd og þær pinnaðar fyrir aftan nafn hans.

Hver hópur fær svo eitt listamannsnafn til að vinna áfram með í næsta tíma.

ATH. Þennan leik má að sjálfsögðu fara í með hvaða listastefnu sem er.

 

FRAMKVÆMD

Byrjið á kveikju.

Hóparnir koma saman og finna upplýsingar um listamanninn sem þau völdu í bókum eða á netinu. Þau skrifa stutta ritgerð um hann (1/2 – 1 síða) og teikna/klippa út verk í kúbískum stíl til að skreyta frásögnina. Einnig geta þau sett inn mynd af listaverki listamannsins ef að það er leyfilegt (t.d. af wikisíðum). Ritgerðirnar eru síðan hengdar upp á göngum skólans öðrum til gagns og gamans.

UMRÆÐUSPURNINGAR

Hvað er kúbismi?
Listastefna sem kom fram í Frakklandi um 1900 þar sem myndefnið er sett fram með rúmfræðilegum formum og flötum, stundum frá mörgum sjónarhornum samtímis.

ÍTAREFNI

Leitarorð: kúbismi | cubism Georges Braque | cubism Picasso

Form – veggspjald í myndmennt

Litir – veggspjald í myndmennt

Rými – veggspjald í myndmennt

Kveikjur fyrir skapandi skólastarf

ALDUR

Miðstig

GRUNNÞÆTTIR

Læsi, sköpun

FJÖLDI KENNSLUSTUNDA

2 x 80 mínútur

ÞVERFAGLEG TENGING

T.d. samþættingarverkefni sjónlista og íslensku

EFNI OG ÁHÖLD

Karton
Kennaratyggjó
Listaverkamyndir (póskort, eftirprentanir, útprentanir úr tölvu o.fl.)
Sögulegt yfirlit yfir kúbisma
Tölvur

HUGTÖK

kúbismi
flötur
form

LISTAMENN

T.d. Georges Braque, Pablo Picasso

LISTASAGA

Kúbismi

HÖFUNDUR

ⓒ Sigrún Ólafsdóttir
Menntamálastofnun 2022