Tímalínan mín

STUTT LÝSING

Hver er ég og hvernig hef ég þróast? Hver er sjálfsmynd mín? 

Nemendur koma með afrit af ljósmyndum af sjálfum sér; allt frá myndum af sér sem óþekkjanlegum ungabörnum, gegnum æskuárin og ljúka seríunni á sjálfsmynd sem tekin er við vinnuna á verkefninu. Nemendur raða myndunum upp á spjald eða hengja á snúru í réttri tímaröð. Ofan eða neðan við hverja mynd skapar nemandinn smáverk: teikningu, málverk eða notar fundinn hlut sem hann tengir sérstaklega við myndina sem um ræðir. Aftan við tímalínuna hugsar nemandinn til framtíðar og skapar listaverk sem endurspeglar væntingar til þess sem koma skal. Ræða hugmyndir Aristótelesar um frónesis og farsæld og hvernig sjálfsskoðun skiptir máli í þroskanum?

MARKMIÐ

  • vekja nemendur til meðvitundar um framgang tímans og áhrif hans á hluti og lífverur.
  • þróa með nemendum tilfinningu fyrir innri tíma og ytri tíma.
  • nemendur geti tjáð skynjun sína á framgangi tímans í listaverki.

HÆFNIVIÐMIÐ

Verkefnið stuðlar að því að við lok 10. bekkjar geti nemandi … 

  • valið á milli mismunandi aðferða við sköpun, prófað sig áfram og unnið hugmyndir í fjölbreytta miðla (bls. 148 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • greint og beitt fjölbreyttum aðferðum og tækni (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • tjáð skoðanir eða tilfinningar í eigin sköpun með tengingu við eigin reynslu og gagnrýni á samfélagið (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • sýnt og útskýrt vinnuferli frá hugmynd að lokaverki sem felur m.a. í sér upplýsingaöflun, tilraunir og samtal (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • skrásett og sett fram hugmyndir á fjölbreyttan hátt byggðar á eigin ímyndunarafli og / eða rannsókn, myndrænt og/ eða í texta (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • notað orðaforða og hugtök til að tjá skoðanir sýnar á myndlist og hönnun og fært rök fyrir þeim út frá eigin gildismati (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • gagnrýnt af þekkingu, sanngirni og virðingu eigin verk og annarra bæði einn og í samvinnu,
  • greint, borið saman og lýst ýmsum stílum og stefnum í myndlist og hönnun, bæði á Íslandi og erlendis og tengt það við þá menningu sem hann er sprottinn úr (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • greint hvernig samtímalist fæst við álitamálefni daglegs lífs með fjölbreyttum nálgunum sem oft fela í sér samþættingu listgreina (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • túlkað listaverk og hönnun með tilvísun í eigin reynslu, nærumhverfi, samtímann, siðfræði og fagurfræði (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • gert grein fyrir margvíslegum tilgangi myndlistar og hönnunar og sett hann í persónulegt, menningarlegt og sögulegt samhengi (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • greint hvernig sjónrænt áreiti daglegs lífs hefur áhrif á líf okkar og gildismat (bls. 149 – hæfniviðmið fyrir sjónlistir)
  • unnið sjálfstætt eftir vinnuferli frá hugmynd til lokaafurðar og greint frá mismunandi nálgun við vinnuna (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • hagnýtt þá sérhæfðu leikni og þekkingu sem hann hefur öðlast á skapandi hátt og sýnt frumkvæði (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • tekið þátt í samvinnu með sameiginlegt markmið hópsins að leiðarljósi (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • skipulagt vinnu sína með sjálfbærni í huga (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • beitt þeirri tækni sem námsgreinin býr yfir á sjálfstæðan hátt (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • tjáð sig um verkefni sín með því að nota hugtök sem greinin býr yfir (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • sýnt frumkvæði í góðri umgengni og frágangi á vinnusvæði (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)
  • metið eigið verk og annarra og rökstutt álit sitt með þeim hugtökum sem viðkomandi námsgrein býr yfir (bls. 142 – sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar)

KVEIKJA

Áður en hafist er handa er tilvalið að sýna eitt eða fleiri myndbönd. Ræða um innihald þeirra og spyrja nemendur t.d.: Hvað gefa myndirnar til kynna? Hvað leiðir tíminn í ljós? 

  • Myndband Nicholas Nixon: fjórar systur – fjörutíu ár. Leitarorð: The Brown Sisters Morph: 40 years in 4 minutes | Forty Portraits in Forty Years – The New York Times
  • Carrie Mae Weems og serían The kitchen table. Þar má skoða þróun yfir tíma þar sem endurtekningin er höfð að leiðarljósi. Leitarorð: Carrie Mae Weems The kitchen table
  • Verk Roman Opalka sem notar sjálfsmyndir og telur andartök lífsins með því að mála númer á striga með hvítum lit á svartan bakgrunn. Opalka hóf ferlið 1965 og því lauk við andlát hans 2011. Aðferð Opalka, að dýfa penslinum í málningu við upphaf hverrar nýrrar tölu, skapar athyglisvert mynstur sem tekur breytingum eftir því sem fram líða stundir. Hann lýsti bakgrunninn í hverju nýju verki um 1% þannig að yfirbragðs hvers listaverks varð ljósara með tímanum. Við lok hvers málverks tók hann af sér ljósmynd. Opalka sagði: „[…] það sem ég kalla sjálfsmynd er sett saman af þúsundum vinnudaga. Hver og einn samsvarar ákveðinni tölu og því andartaki sem ég hætti að mála.“ Leitarorð: Roman Opalka black and white photography

VINNUSTOFA

Tíminn

ALDUR:

Unglingastig

GRUNNÞÆTTIR:

Læsi, sjálfbærni, heilbrigði og velferð, lýðræði og mannréttindi, jafnrétti, sköpun.

ÞVERFAGLEG TENGING:

Íslenska: Ritunarverkefni sem byggir á þroskaferli okkar. „Hvað hef ég lært af reynslu minni og hvers vegna?“

Samfélagsfræði: Sýna myndir t.d. af hval/fisk þar sem í ljós hefur komið plastagnir eða hlutir þegar innyfli hans hafa verið könnuð.

Náttúrufræði: setja aldur jarðlaga og nánasta umhverfis í samhengi við þann stutta tíma sem við höfum verið á Jörðinni.

Textílmennt: Tíminn er mikilvægt atriði þegar um er að ræða sköpun; t.d. við vefnað eða prjón. Hvernig hefur tíminn áhrif á efni?

FJÖLDI KENNSLUSTUNDA

6 x 40 mínútur

EFNI OG ÁHÖLD
  • ljósmyndir af nemendum; andlitsmyndir
  • pappír, karton, pappi
  • litir, blýantar
  • strokleður
  • málning
  • snæri
  • sími með myndavél
  • prentari
  • efnisveita með fundnum hlutum og tilfallandi afgöngum úr verkgreinastofum. Einnig má hvetja nemendur til að koma með fundna hluti að heiman sem gætu verið notadrjúgir í verkefninu.
LISTAMENN / HÖNNUN

Carrie Mae Weems
Nicholas Nixon
Roman Opalka

Verkefnið

Kennslustund 1–2


Byrjað er á kveikju þar sem kennari kynnir markmið og hugmyndir verkefnisins og ræðir við nemendur um inntakið. Hver er ég, hvernig hef ég þróast, hvað mun verða? Hvað hefur áhrif á mig? Í framhaldinu verða kynntir til sögunnar valdir listamenn og sýnd viðtöl (kveikjur). Hópurinn notar viðtalið/myndböndin sem samræðukveikju til heimspekilegrar greiningar. Til að hjálpa samræðunni má greina nokkra hluti og fyrirbæri sem allir kannast við og hvernig það breytist í tímans rás, eins og epli, hafið, sauðkind, hugmynd, vinur, Jörðin, blóm, bók, egg, barn, fjall og jökull. Spyrja: Hvað breytist með tímanum? Hvernig breytist það? Hvað breytist ekki?

Kennslustund 3–4


Nemendur koma með 5 ljósmyndir af sjálfum sér á mismunandi aldri að heiman og skoða saman. Setja má upp þraut, með því að hengja upp elstu myndirnar af þeim og þeir giska á hver er á hverri mynd. Hver og einn nemandi fer síðan í að raða myndunum af sér upp og hugsa um hvernig þeir vilja útfæra verkefnið.

Kennslustund 5–6


Hver og einn nemandi útbýr hugarkort fyrir hverja mynd og tengir við atburði og atvik frá sama tíma. Nemendur vinna skissur og smámyndir upp úr hugarkortunum sem þeir tengja við ljósmyndirnar. Þeir staldra við og ræða framgang verkanna saman – skiptast á skoðunum og hugmyndum sem þeir geta mögulega nýtt sér í framhaldinu.

Kennslustund 7–8


Nemendur vinna áfram að verkinu og ljúka því og hefja uppsetningu á sýningunni „Hver er ég?“ í skólanum.

Umræðuspurningar
  • Hvar liggja mörkin á milli listarinnar og lífsins sjálfs? 
  • Hvað lærðuð þið um ykkur sjálf í ferlinu? 
  • Hvers vegna eru sum atvik/tímaskeið í lífi okkur ofar í huga en önnur?
  • Hvernig getið þið nýtt það sem þið lærðuð/hugsuðuð/heyrðuð í framtíðinni?