STUTT LÝSING
Nemendur útbúa verk með heitum og köldum litum og skoða hvað sú litanotkun hefur að segja fyrir verkið.
HÆFNIVIÐMIÐ
Sameiginleg hæfniviðmið fyrir list- og verkgreinar
Við lok 4. bekkjar getur nemandi t.d.:
- unnið eftir einföldu ferli frá hugmynd til afurðar,
- hagnýtt þá leikni sem hann hefur öðlast í einföldum verkefnum,
- tjáð sig á einfaldan hátt um viðfangsefni sitt,
- gengið frá eftir vinnu sína,
- lagt mat á eigin verk.
Hæfniviðmið fyrir sjónlistir
Við lok 4. bekkjar getur nemandi t.d.:
- nýtt sér í eigin sköpun einfaldar útfærslur sem byggja á færni í meðferð lita- og formfræðiÖll listaverk eru byggð upp úr formum. Þeim er raðað á myndflöt eða í höggmynd og mynda heildstætt listaverk. Formfræði fjallar um tengslin á milli punkta, lína og flata sem mynda listaverkið. Með því að skoða form og tengslin á milli þeirra má læra margt um myndlist. More og myndbyggingar,
- skapað myndverk í ýmsum tilgangi með margvíslegum aðferðum,
- útskýrt og sýnt vinnuferli sem felur í sér þróun frá hugmynd að myndverki.
Hæfniviðmið fyrir náttúrugreinar
Við lok 4. bekkjar getur nemandi t.d.:
- aflað sér upplýsinga er varða náttúruna,
- skráð atburði og athuganir, s.s. með ljósmyndum, teikningum, eigin orðum og sagt frá þeim.
KVEIKJA
LitahringurMynd af flokkun litanna. Listamaðurinn Isaac Newton bjó til litablöndunarkerfi þar sem hann raðaði frumlitunum (grunnlitunum) í þríhyrning. Út frá þríhyrningnum teiknaði hann þrjá þríhyrninga sem hann málaði með þeim litum sem mynduðust þegar hann blandaði frumlitunum saman í jöfnu hlutfalli (annarsstigs litablöndun). Hornin á þeim þríhyrningum vísa inn í hringskífu með 12 afmörkuðum litaflötum eins og sést á myndinni. 3 frumlitir og 3 annarsstigs litir. Sitthvoru megin við annarsstigs litinn eru litafletir sem myndast þegar frumlitnum er blandað saman við annarsstigs litinn. More er settur upp á töflu og dregin línaLína hefur upphaf og endi í punkti. Hún getur haft fjölbreytta lögun, verið óregluleg og regluleg, bein, hlykkjótt, loðin, áberandi, gróf, fíngerð o.s.frv. More á milli heitu og köldu litanna. Nemendur eru spurðir hvað sé ólíkt með litunum sitt hvoru megin við línuna. Kennari útskýrir muninn á hugtökunum heitir litir og kaldir litirEru þeir litir sem innihalda yfirgnæfandi magn af bláum, grænum eða fjólubláum litatónum. More og biður nemendur um að nefna hluti í heitum og köldum litum. Skrifa má eða teikna hlutina þeim megin sem þeir tilheyra.
Einnig eru nemendum sýnd mynddæmi og þau beðin um að segja hvort myndirnar séu heitar eða kaldar og hvaða myndefniÞað sem listamaður velur að mála hverju sinni. Einnig kallað mótíf. More á myndunum er í heitum og köldum litum (sjór er t.d. í köldum litum og sól í heitum).
FRAMKVÆMD
Byrjað er á kveikju.
Nemendur fá blöð (ca. 32 x 22,5 cm) og teikna öldu yfir mitt blaðið. Þau endurtaka ölduna niður blaðið og þurfa að passa að hafa línurnar ekki of þéttar þannig að erfitt sé að lita á milli. Því næst teikna þau hring á miðjan efri hluta blaðsins og hringi utan um og aftur þarf að passa að hafa línurnar ekki of þéttar. Notaðir eru þekjulitirEru þekjandi vatnsleysanlegir litir sem eiga uppruna sinn í Frakklandi. Þeir eru útbúnir með því að blanda litadufti við vatn og bindiefni, s.s. arabískt gúmmí. More (t.d. Neocolor I í 15 lita öskjum) og nemendur flokka litina í heita og kalda áður en þau byrja að lita. Ef þau eru í vafa um flokkunina geta þau borið litina saman við litina í litahringnum. Nemendur lita síðan sjóinn í köldum litum og sólina í heitum og eru hvött til að lita þétt og fylla vel í reitina.
UMRÆÐUSPURNINGAR
ALDUR
Yngsta stig
GRUNNÞÆTTIR
Læsi, sköpun
FJÖLDI KENNSLUSTUNDA
2 x 80 mínútur
ÞVERFAGLEG TENGING
T.d. samþættingarverkefni sjónlista og náttúrugreina
EFNI OG ÁHÖLD
blýantur og strokleður
litahringurMynd af flokkun litanna. Listamaðurinn Isaac Newton bjó til litablöndunarkerfi þar sem hann raðaði frumlitunum (grunnlitunum) í þríhyrning. Út frá þríhyrningnum teiknaði hann þrjá þríhyrninga sem hann málaði með þeim litum sem mynduðust þegar hann blandaði frumlitunum saman í jöfnu hlutfalli (annarsstigs litablöndun). Hornin á þeim þríhyrningum vísa inn í hringskífu með 12 afmörkuðum litaflötum eins og sést á myndinni. 3 frumlitir og 3 annarsstigs litir. Sitthvoru megin við annarsstigs litinn eru litafletir sem myndast þegar frumlitnum er blandað saman við annarsstigs litinn. More til útprentunar
pappír (ca. 32 x 22,5 cm)
skjávarpi til að sýna mynddæmi
þekjulitirEru þekjandi vatnsleysanlegir litir sem eiga uppruna sinn í Frakklandi. Þeir eru útbúnir með því að blanda litadufti við vatn og bindiefni, s.s. arabískt gúmmí. More s.s. neocolor I (15 lita öskjur)
HUGTÖK
heitir litir
kaldir litirEru þeir litir sem innihalda yfirgnæfandi magn af bláum, grænum eða fjólubláum litatónum. More
litahringurMynd af flokkun litanna. Listamaðurinn Isaac Newton bjó til litablöndunarkerfi þar sem hann raðaði frumlitunum (grunnlitunum) í þríhyrning. Út frá þríhyrningnum teiknaði hann þrjá þríhyrninga sem hann málaði með þeim litum sem mynduðust þegar hann blandaði frumlitunum saman í jöfnu hlutfalli (annarsstigs litablöndun). Hornin á þeim þríhyrningum vísa inn í hringskífu með 12 afmörkuðum litaflötum eins og sést á myndinni. 3 frumlitir og 3 annarsstigs litir. Sitthvoru megin við annarsstigs litinn eru litafletir sem myndast þegar frumlitnum er blandað saman við annarsstigs litinn. More
LISTAMENN
Að eigin vali
LISTASAGA
Að eigin vali
HÖFUNDUR
ⓒ Sigrún Ólafsdóttir
Menntamálastofnun 2022